Decubitus (doorliggen of doorzitten) is een beschadiging van de huid. Decubitus ontstaat door aanhoudende druk op de huid of door druk in combinatie met schuifkrachten. Als de druk lang duurt, kunnen gevoelige rode plekken, blaren en wonden ontstaan. Dit noemen we doorligplekken. Decubitus kan veel ongemak en pijn veroorzaken en vergt veel aandacht en verzorging. Het herstel duurt soms lang. Decubitus ontstaat meestal op de plaats van een uitstekend bot. Risicoplaatsen zijn de stuit, zitknobbels, hielen, ellebogen, schouders, heupen of het achterhoofd.
Je hebt een groter risico op decubitus wanneer:
- je minder mobiel bent waardoor je niet regelmatig van houding kunt veranderen (bijvoorbeeld
- je bedlegerig bent of rolstoel gebonden
- je onvoldoende eet of drinkt
- je stoornissen hebt aan de gevoelszintuigen
- je stoornissen hebt in de doorbloeding
- je een vochtige huid hebt (bijvoorbeeld door incontinentie en of zweten)
Met de volgende adviezen verklein je het risico op decubitus:
- Verander regelmatig van houding. Als je lang ligt, moet je om de twee tot drie uur gaan verliggen. Als je lang zit, moet je om de een tot twee uur gaan verzitten. Er zijn ook zitkussens en anti decubitusmatrassen verkrijgbaar die zorgen voor een betere druk verdeling.
- zorg dat de huid niet vochtig is, gebruik, in overleg met een deskundige, eventueel een barrièremiddel zoals een barrièrespray om de huid te beschermen tegen de inwerking van vocht van bijvoorbeeld zweten of incontinentie
- Was met lauwwarm water, zonder zeep. De huid niet wrijven, schuren of masseren.
- Draag soepele kleding, het liefst van katoen.
- Zorg voor een schone, gladde, droge, katoenen onderlaag (bed of stoel). Voorkom oneffenheden, dus let op kruimels, kreukels, opgefrommelde onderleggers, infuus of catheterslangen.
- Eet gezond en drink voldoende.
- Controleer je huid zo mogelijk dagelijks
Wat moet je niet doen?
Gebruik geen synthetische schapenvachten, hulpmiddelen met uitsparingen, hulpmiddelen in de vorm van een ring om de druk op een (dreigende) doorligplek te voorkomen of te verminderen. Deze middelen zorgen voor een verhoging van de druk op de omliggende gebieden waardoor op andere plaatsen doorligplekken kunnen ontstaan.